''SS Bosnia'' - među prvim potopljenim saveznickim brodovima tokom Drugog svjetskog rata

Piše: Meldin Kešetović

*Drugi Svjetski rat - SS ''Bosnia'', jedan od prvih potopljenih savezničkih brodova*

Potopljena je od slavne podmornice U-47 i njenog komandućujeg Gunthera Priena, prvog njemackog podmornickog kapetana koji je dobio najveci njemacki militantni odred, i prva osoba koja je posluzila Gebelsovoj propagandoj mašineriji kao ''heroj''. Neposredno nakon zore 5. septembra, Engelbert Endrass - koji je služio kao prvi stražarski oficir na brodu U-47 - primijetio je SS Bosnu koja manevriše cik-cak i u zamračenom stanju. Prien je izronio i ispalio jedan metak iz svoje 88 mm palubnog topa, da zaustavi brod, ali umjesto toga ''Bosna'' je počela emitirati uzbunu ('SSS') odavajući svoj položaj.

Prien je zatim ispalio dodatna četiri hica,od kojih su tri pogodila brod,što je navelo njegovu posadu da napusti brod. U-47 pružio je pomoć posadi Bosne, dovevši ih na podmornicu i pomažući u postavljanju spasilačkog čamca koji se prevrnuo tokom bijega posade(što je tada bio dio i tradicija podmorničkog ratovanja, što se kasnije nije odrazilo u daljnoj fazi rata). Stiglo je i norveško plovilo koje je sve preživjele ukrcalo na brod. Nakon njegovog odlaska, Prien je ispalio jedan torpedo koji je odmah srušio brod koji je utonuo pod teretom sumpora. 

''SS Bosna'', od 2.407 tona postala je drugo britansko plovilo i prvi teretni brod koji je potonuo nakon ''Athenie. U 08.15 sati,5. septembra 1939. godine, ''Bosnu'' bez pratnje (majstor Walter Henry Poole) je zaustavila U-47 pucnjavom oko 120 milja sjeverozapadno od rta Ortegal,a jedan torpedo je potopio u 9,38 sati.  Jedan član posade je izgubljen. Voditelja i 31 člana posade Eidanger (Johannes Presthus) pokupio je neposredno nakon potonuća i dovezao  u Lisabon 6. septembra.''( Arhiv:Britanska mornarica) 

style="text-align: left;">Bila je na ruti Sicilija-Manchester, isplovljavajući iz Licate. 

                                  

                                                   SS ''Bosnia'' usidrena u luci

Između ostalog, ''Bosna''  je bila britanski parobrod, koji je težio 2,407 tona, a izgrađen je i stavljen u funkciju 1928.godine u Sunderlandu, sa matičnom lukom u Liverpulu. 5.septembra 1939. godine, jedini preminuli sa broda SS ''Bosnia'' bio je James Woods (36), sa pozicijom strojarnika i vatrogasca. 

Četiri (nama poznata) parobroda jos su nosili naziv po Bosni: 

-SS Bosna (1878.), teretni brod težak 339 tona, koji je u avgustu 1878. godine porinut u Abendrothu, Rostoka, u tadašnjoj Sjevernonjemačkoj konfederaciji. Prodana Argentini i preimenovana u ''Toro'' 1889. godine, potonula u Čileu, 16. jula 1907. 

-SS Bosna (1898.), putnički / teretni brod težak 2.548 tona izgrađen 1898. godine od strane tvrtke Ansaldo u mjestu Sestri Ponente, Italija.  Granatirana je i potopljena oko 100 nautičkih milja (190 km; sjeveroistočno od Derne, Libija) 10. novembra 1915. godine, noseći sa sobom 12 članova posade. 

-SS Bosna (Jarrow, 1898), putnički / teretni brod težak 7.436 tona, porinut 18. avgusta 1898. godine od strane Palmersa u Jarrowu u Engleskoj, za liniju Hamburg America.Prodan je 1922. Hong Kongu i preimenovan u ''Frangestan''. Izgubljen u požaru 2. aprila 1924

 SS Bosna (1899.), putnički / teretni brod težak 530 tona, koji je 20. maja 1899. lansirao Lloyd Austriaco u Trstu, Austrougarska. Prebačen u Jugoslaviju 1922. i preimenovan u ''Bosna''. Talijani su je zauzeli 1941. godine i preimenovali u ''Lissa''. Bombardiran i potopljen je avionom u Zari, Italija, 17. avgusta 1944.

 Nisu poznati razlozi zasto su ovi brodovi iskljucivo nazvani po Bosni. 

                                

                                               SS ''Bosnia'' tokom plovidbe